Cyberότσαρκα - Τα μυστικά του τόπου μας - Άργος Ορεστικό - Καστοριά
Στην Κορυφή του Άθω (2033 μ.)
Είναι τόσες πολλές οι αναφορές και οι πληροφορίες που μπορεί να βρει κάποιος στο διαδίκτυο σήμερα για το Άγιον Όρος και την ανάβαση στον Άθω που το δικό μας θέμα ίσως δεν έχει να προσθέσει κάτι διαφορετικό ή καινούριο. Είναι όμως μία από τις πιο ιδιαίτερες εξορμήσεις μας και θέλαμε να τη μοιραστούμε με όλους τους διαδικτυακούς μας φίλους καθώς τη σχεδιάζαμε χρόνια κι είχαμε την τύχη να την πραγματοποιήσουμε το καλοκαίρι του 2016.
Σκήτη Αγίου Νικάνορα
Στη σκήτη φτάνεις μόνο με τα πόδια. Οδηγός μας υπήρξε το καλά διατηρημένο μονοπάτι, που κινείται ανατολικά της Μονής, παράλληλα με τον Αλιάκμονα ποταμό και αρκετά ψηλότερα από αυτόν, ανάμεσα στα δέντρα και κάτω από τα βράχια. Η μετάβαση διαρκεί περίπου 20 λεπτά αλλά χρειάζεται προσοχή σε δύο τρία σημεία, όπου το μονοπάτι έχει κατρακυλήσει προς το ποτάμι...
Λίγο πριν αντικρίσουμε για πρώτη φορά το επιβλητικό ασκηταριό, στο μέσο περίπου της διαδρομής, φτάσαμε σε ένα ερειπωμένο εκκλησάκι, το οποίο είναι έτοιμο να καταρρεύσει. Είναι σκεπασμένο με νάυλον για να προστατεύεται από τα καιρικά φαινόμενα. Αυτές οι πρώτες εικόνες, μας κίνησαν την περιέργεια και χωρίς να χάσουμε χρόνο, μπήκαμε μέσα. Κακή εντύπωση μας προκάλεσαν οι "υπογραφές" πάνω στις αγιογραφίες, κάποιων από όλους όσους έχουν φτάσει μέχρις εκεί. Μνημεία αιώνων τα καταστρέφουμε χωρίς αναστολές, μόνο και μόνο για να γράψουμε κάπου το όνομά μας και να ικανοποιήσουμε την ματαιοδοξία μας. Αφήσαμε πίσω μας το εκκλησάκι, κάπως απογοητευμένοι, και συνεχίσαμε...
Το μονοπάτι γινόταν τώρα κατηφορικό και πιο επικίνδυνο, ενώ πολύ γρήγορα φάνηκε μπροστά μας, το επιβλητικό ασκηταριό του Αγίου Νικάνορα, χτισμένο μέσα στον βράχο. Είναι από τις περιπτώσεις που απλώς κάθεσαι και "χαζεύεις", με το θέαμα που αντικρίζεις. Η πρώτη ερώτηση που σου έρχεται στο μυαλό είναι πως κατάφεραν κι έχτισαν τη σκήτη εκεί πάνω...
Καθώς πλησιάζαμε περισσότερο, η τοποθεσία γινόταν όλο και πιο άγρια και μεγάλωνε η αγωνία μας, για το πως μπορεί να καταλήξει η εξόρμησή μας. Όταν τελικά βρεθήκαμε κάτω από τον βράχο, εντυπωσιασμένοι από την κατασκευή, αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε, πως θα καταφέρουμε να μπούμε μέσα, καθώς έπρεπε πρωτίστως να νικήσουμε τους φόβους που προκαλούν οι απόκρημνοι βράχοι, ο γκρεμός, το υψόμετρο και η ξύλινη σκάλα.
Για να νικήσεις όμως τους φόβους σου, θα πρέπει να τους αντιμετωπίσεις...
Πήραμε λοιπόν μερικές ανάσες κι αφού "μελετήσαμε" την περιοχή, ανεβήκαμε στην σκάλα, που οδηγεί απ’ ευθείας μέσα στη σκήτη. Με αργά αλλά σταθερά βήματα, φτάσαμε ένας – ένας επάνω (κάποια από τα ξύλα της σκάλας έχουν αρχίσει και σαπίζουν, η οποία σε γενικές γραμμές όμως είναι αρκετά σταθερή).
Όταν μπεις μέσα στο κτίσμα, το ξύλινο δάπεδο, είναι το καινούργιο στοιχείο που σε προβληματίζει. "Θα αντέξει το βάρος μου ή θα βρεθώ χωμένος σε καμιά τρύπα;", είναι η πρώτη σκέψη που κάνεις. Όσο όμως περνούσε η ώρα κι αφού διαπιστώσαμε ότι μέσα στη σκήτη δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος, η εξοικείωσή μας με τον χώρο γινόταν καλύτερη.
Η σκήτη περιλαμβάνει δύο ξύλινους ορόφους και στον πάνω όροφο βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Είναι διατηρημένο σε μάλλον καλή κατάσταση (δεν γνωρίζουμε την ηλικία του) αλλά τραυματισμένο κι αυτό από τις "υπογραφές" κάποιων εκ των επισκεπτών, που φρόντισαν να μας ενημερώσουν για την παρουσία τους στο χώρο, κατά το παρελθόν.
Η ατμόσφαιρα μέσα στο εκκλησάκι είναι ιδιαίτερα κατανυκτική και σε αυτό παίζουν ρόλο, το λιγοστό φως που περνάει από τα παράθυρα, ο βράχος που αποτελεί τον ένα "τοίχο", το τέμπλο του ναού και φυσικά τα τάματα των πιστών, που άφησαν κάτι προσωπικό φεύγοντας από κει, με τις ευχές για την καλή τους τύχη. Εξωτερικά της σκήτης (στο ύψος του δευτέρου ορόφου) υπάρχει απομονωμένος ένας πολύ μικρός χώρος που μοιάζει με μπαλκόνι (το πέρασμα για εκεί είναι το πιο επικίνδυνο κομμάτι της εξόρμησης και χρειάζεται την μεγαλύτερη προσοχή καθώς δεν υπάρχουν προστατευτικά) και που πιθανόν εχρησιμοποιείτο ως χώρος αυτοσυγκέντρωσης και προσευχής για τους ασκητές.
Συλλέξαμε τις απαραίτητες φωτογραφίες κι έπειτα από περίπου, μίας ώρας παραμονή, μέσα στη σκήτη, πήραμε την απόφαση να κατεβούμε. Έπειτα, καθίσαμε και απολαύσαμε το άγριο και συνάμα πολύ όμορφο τοπίο. Αφού ξεκουραστήκαμε λίγο, συζητήσαμε για το μέλλον της σκήτης, με την ευχή οι μηχανικοί που κατασκευάζουν το φράγμα του Ιλαρίωνα, να βρούνε τρόπο και να προστατεύσουνε, το μοναδικό αυτό μνημείο της Ορθοδοξίας...
Εξόρμησαν – συνεργάστηκαν: hampos, mpouris, nio, stergios, stathis, garavelas, cyber walker.
* Ο όσιος Νικάνωρ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1491. Από μικρός αγαπούσε τη θρησκεία κι όταν πέθαναν οι γονείς του, μοίρασε στους φτωχούς, όσα κληρονόμησε. Έγινε μοναχός με το όνομα Νικάνωρ, από Νικόλας που λεγόταν πρωτύτερα. Η παράδοση λέει ότι μια νύχτα, εκεί που έκανε την προσευχή του, άκουσε μια φωνή απο τον ουρανό, που του έλεγε να πάει στο βουνό του Καλλιστράτου κι εκεί να καλογερέψει. Ανακαίνισε το χαλασμένο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, που βρισκόταν στην ακροποταμιά του Αλιάκμονα και ασκήτεψε σ᾿ αυτό επί 16 χρόνια. Κατόπιν, τον βοήθησαν δύο έμποροι δίνοντας του αρκετά χρήματα, και με αυτά έχτισε στην κορυφή του βουνού το μοναστήρι της Ζάβορδας, που το αφιέρωσε στη μεταμόρφωση του Σωτήρος. Εκοιμήθη στις 7 Αυγούστου του 1549, σε ηλικία 58 χρόνων. Το λείψανό του, θάφτηκε στο παρεκκλήσι του Τιμίου Προδρόμου μέσα στη Μονή, και ο τάφος του σώζεται ως σήμερα.
** Το υδροηλεκτρικό φράγμα που κατασκευάζει, από τις αρχές της δεκαετίας 90, η ΔΕΗ στον Ιλαρίωνα, θα παράγει σημαντικές ποσότητες ηλεκτρικού ρεύματος, θα αρδεύσει την Ημαθία και τη Θεσσαλονίκη ενώ θα εξασφαλιστεί πόσιμο νερό για τους κατοίκους της συμπρωτεύουσας. Θα ξεκινήσει τη λειτουργία του, το 2010. Η τεχνητή λίμνη που θα δημιουργηθεί, θα ξεπερνάει σε μήκος τα 20 χιλιόμετρα, ενώ το μέγιστο βάθος της, σε κάποια σημεία, θα είναι κοντά στα 400 μέτρα.
Η Ζάβορδα, από εντυπωσιακό μοναστήρι – φρούριο, χτισμένο στην κορυφή του Καλλίστρατου Όρους, σε λίγους μήνες από σήμερα, θα μετατραπεί σε παραλίμνιο θέρετρο...
Γεντί Κουλέ 2
Στέκεται αγέρωχο στο υψηλότερο σημείο της πόλης, με τους εφτά του πύργους κυκλικά διατεταγμένους, κάτι σαν μία θρυλική κορόνα στην κορυφή της νύφης του Θερμαϊκού. Η ομάδα της cyberότσαρκας που ενίοτε δραστηριοποιείται στην συμπρωτεύουσα δεν έμεινε ασυγκίνητη για ακόμα μία φορά από το κάλεσμα για το μυστήριο και το άγνωστο. Το κάλεσμα για το Γεντί Κουλέ...
Καταρράκτης Βέλους (Βάγος)
Τι κι αν οι φωτογραφίες έχουν αρχίσει να ξεθωριάζουν;
Τι κι αν οι "καμπάνες" έχουν περάσει στην ιστορία;
Τι κι αν οι 20άρηδες εκείνης της εποχής έχουν πιάσει πλέον τα πρώτα τους …ήντα;
Όσα χρόνια κι αν περάσουν, κάποια πράγματα δεν αλλάζουν...
Στα τέλη της δεκατίας του ’70, το διαδίκτυο ήταν κάτι το άγνωστο για τον κόσμο. Ζωντάνευε μόνο στη ζωηρή φαντασία κάποιων επιστημόνων της εποχής.
Η Cyberότσαρκα όμως υπήρχε!
Υπήρχε, με μικρές διαφορές από το σήμερα...
Το χωριό Βέλος βρίσκεται στο νομό Καστοριάς και απέχει 12 χιλιόμετρα από το Άργος Ορεστικό. Τη δεκαετία του 1970 αριθμούσε περί τους 200 κατοίκους, ενώ σήμερα, ελάχιστοι γέροντες είναι αυτοί που θα συναντήσει κάποιος, αν το επισκεφθεί. Τα καλοκαίρια λοιπόν, της δεκαετίας του '70, το χωριό γέμιζε από τους νέους της εποχής, που του δίναν πνοή και ζωντάνια. Οι δρόμοι γέμιζαν από τις φωνές και τα παιχνίδια τους. Οι δραστηριότητες πολλές και οι εξορμήσεις, γύρωθεν του χωριού, ακόμη περισότερες. Μία από τις αγαπημένες εξορμήσεις της νεολαίας του Βέλους, ήταν ο περίπατος μέχρι τον μικρό καταρράκτη της περιοχής, τον επονομαζόμενο Βάγο.
Ο Βάγος, που υφίσταται σήμερα όπως ακριβώς και τότε, στον παραπόταμο του Βέλους, Καραμούτσο, διαφέρει από τους περισσότερους καταρράκτες διότι στα "πόδια" του, απλώνεται μια μικρή μεν αλλά πολύ όμορφη λίμνη, που το βάθος της σε κάποια σημεία, φτάνει το ενάμισυ μέτρο. Οι νέοι λοιπόν του χωριού, δεν έχαναν την ευκαιρία να συνδυάζουν τις εξορμήσεις τους με τις καλοκαιρινές βουτιές στον Βάγο, τα ξενύχτια, τα τραγούδια της εποχής και φυσικά τους έρωτες...
Όταν η νεολαία δεν εξορμούσε στον Βάγο, το ψάρεμα στο μεγάλο ποτάμι* που περνάει κάτω από το χωριό, ήταν κι αυτό σχεδόν καθημερινή συνήθεια, τα δροσερά πρωινά του καλοκαιριού. Έπειτα, οι παρέες ανηφόριζαν στο φαράγγι της περιοχής, όπου απολάμβαναν την ψαριά τους σε φωτιές που άναβαν, κοντά στον δεύτερο και μεγαλύτερο καταρράκτη του χωριού. Χρόνια ξέγνοιαστα, γεμάτα ένταση και περιπέτεια...
Κάπως έτσι λοιπόν περνούσαν, οι νέοι του Βέλους, στα τέλη της δεκαετίας του '70. Οι παρέες εκείνης εποχής μπορεί σήμερα να μην υφίστανται, οι άνθρωποι μπορεί να έχουν αλλάξει, οι διαφορές όμως με το χθες είναι μικρές καθώς κάποιες αξίες παραμένουν αναλλοίωτες...
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον κ. Βασίλη για το πολύτιμο φωτογραφικό υλικό που μας διέθεσε από το προσωπικό του αρχείο και μας ταξίδεψε τρεις περίπου δεκαετίες πίσω αλλά περισσότερο να τον ευχαριστήσουμε που μας τίμησε με την παρουσία και την καθοδήγησή του, στην περσινή μας εξόρμηση στον Βάγο. Ήταν μία από τις πρώτες cyberότσαρκες της παρέας που μας έμαθε ότι κάποιοι άνθρωποι παραμένουν νέοι, όσα χρόνια κι αν περάσουν...
* Ονομάζεται Βέλος κι έδωσε την ονομασία στον παρακείμενο οικισμό. Το χωριό Βέλος αρχικά ανήκε στον νομό Κοζάνης. Ήταν να ονομαστεί Καλονέρι αλλά επειδή υπήρχε ήδη οικισμός με αυτήν την ονομασία στα όρια του νομού, επελέγη το όνομα του ποταμού το οποίο έχει και σήμερα.
Σχετικά άρθρα:
Τι κι αν οι φωτογραφίες έχουν αρχίσει να ξεθωριάζουν;
Τι κι αν οι "καμπάνες" έχουν περάσει στην ιστορία;
Τι κι αν οι 20άρηδες εκείνης της εποχής έχουν πιάσει πλέον τα πρώτα τους …ήντα;
Όσα χρόνια κι αν περάσουν, κάποια πράγματα δεν αλλάζουν...
Στα τέλη της δεκατίας του ’70, το διαδίκτυο ήταν κάτι το άγνωστο για τον κόσμο. Ζωντάνευε μόνο στη ζωηρή φαντασία κάποιων επιστημόνων της εποχής.
Η Cyberότσαρκα όμως υπήρχε!
Υπήρχε, με μικρές διαφορές από το σήμερα...
Παραβέλα 2012 - Συνέντευξη Δ. Δαμάσκου
Η Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού διεξάγεται στη θέση Παραβέλα από το καλοκαίρι του 2009 από τον Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, υπό τη διεύθυνση των επίκουρων καθηγητών κλασικής αρχαιολογίας Δημήτρη Πλάντζου και Δημήτρη Δαμάσκου.
Λίγες ώρες πριν την ολοκλήρωση της τρίτης ανασκαφικής περιόδου, Ιούλιος - Αύγουστος 2012, είχαμε την τιμή να συνομιλήσουμε με τον κ. Δαμάσκο, ο οποίος αφού μας περιέγραψε τα αποτελέσματα των φετινών ερευνών, μας μίλησε για τις παράλληλες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο Άργος Ορεστικό σε συνεργασία με τη MONUMENTA και αναφέρθηκε στα προβλήματα και τους μελλοντικούς στόχους της ανασκαφής…