Εξερευνητικό Πρόγραμμα Καστοριάς από το Το.Τ.Β.Ε. της Ε.Σ.Ε.
Ο νομός Καστοριάς εντάχθηκε στο εξερευνητικό πρόγραμμα του Τοπικού Τμήματος Βόρειας Ελλάδας (Το.Τ.Β.Ε.) της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας (Ε.Σ.Ε.) το καλοκαίρι του 2009. Από τότε μέχρι σήμερα μέλη του Το.Τ.Β.Ε. της Ε.Σ.Ε. έχουν επισκεφθεί το νομό άλλες 5 φορές. Συνολικά έχουν καταγραφεί 22 σπηλαιομορφές με τις περισσότερες από αυτές να έχουν εξερευνηθεί πλήρως. Μέχρι το 2009 στο αρχείο της Ε.Σ.Ε. υπήρχαν 13 καταγραφές (αρχείο Ε.Σ.Ε). Από αυτές μόνο το σπήλαιο του Δράκου στο λόφο της Καστοριάς είχε αποτελέσει αντικείμενο ενδελεχούς εξερεύνησης και μελέτης (Δελτίον Ε.Σ.Ε.: Ζερβουδάκης, 1964 & Παλληκαρόπουλος, 1969). Από τις καταγραφές του αρχείου οι αποστολές του Το.Τ.Β.Ε ασχολήθηκαν με τις τρεις. Τα σπήλαια Παταράγκου, Γκολουμπίτσας και Αγίας Τριάδας Γέρμα. Όλες οι άλλες καταγραφές είναι καινούριες και δεν αναφέρονται ούτε και στο τοπικό αρχείο που διατηρεί το τμήμα στη Θεσσαλονίκη.
Το μεγαλύτερο και πλέον ενδιαφέρον σπήλαιο που καταγράφθηκε και εξερευνήθηκε από το Το.Τ.Β.Ε. της Ε.Σ.Ε. είναι το σπήλαιο των Νερών στο χωριό Καστανόφυτο Καστοριάς. Το Σπήλαιο των Νερών είναι ενεργό υπόγειο ποτάμι με μήκος άνω των 500 μέτρων. Τα πρώτα τμήματα του σπηλαίου παρουσιάζουν ενδιαφέρον διάκοσμο.
Οι ομάδες που έδρασαν στην Καστοριά ήταν σε κάθε περίπτωση ολιγομελείς. Αξίζει να σημειωθεί ότι η έρευνα δεν θα είχε επιτυχία χωρίς την αρωγή τόσο του Εθελοντικού Τμήματος Αντιμετώπισης Καταστροφών της Καστοριάς (Ε.Τ.Α.Κ. Καστοριάς) όσο και της ομάδας Cyberotsarka. Τα μέλη τόσο τoυ Ε.Τ.Α.Κ. όσο και της Cyberotsarka επιμελήθηκαν της φιλοξενίας των ομάδων, υπέδειξαν σπήλαια και συντρόφευσαν τους σπηλαιολόγους στην διάρκεια των εξερευνήσεων.